Aralıklı oruç, kilo verme planları arasında popüler bir tercih haline geldi. Temel mantığı, istediğinizi yiyebilmek ama yalnızca belirli zaman aralıklarında, genellikle günde sekiz saat içinde yemek yemek. Birmingham’daki Alabama Üniversitesi’nden beslenme araştırmacısı Courtney Peterson, diyet yapanların kalori saymak veya porsiyonları ölçmek yerine sadece saate dikkat etmeleri gerektiğini belirtti. Peterson, “Çok basit bir kuralınız var: Ye ya da yeme,” dedi.
Aralıklı Oruç Nedir?
Aralıklı oruç, insanların en az 14 saat yiyeceksiz kaldığı bir programda oruç tutmak ve yemek yemek arasında geçiş yaptığı bir stratejidir. Gün aşırı yemek yeme, haftada beş gün yemek yeme ve ardından iki gün oruç tutma veya günlük beslenmeyi belirli saatlerle sınırlama gibi farklı varyasyonları bulunur. En popüler şekli ise, tüm yemekleri 10 saat veya daha kısa bir günlük pencereye yoğunlaştırmaktır. Bu yöntemde insanlar, kahvaltıyı sabah 10’a veya öğlene kadar erteleyip, akşam yemeğini de akşam 6 veya 8’e kadar yiyerek geri kalan zamanlarda yemekten vazgeçerler.
Nasıl Yardımcı Olur?
Zaman kısıtlamalı yemenin arkasındaki teori, sirkadiyen ritmi yani vücudun iç saatini desteklemektir. Bilim insanları, oruç tutarak daha fazla zaman geçirmenin vücudun kan şekerini ve yağ metabolizmasını yöneten süreçlerini hızlandırabileceğini söylüyor. Fareler üzerinde 2012’de başlayan ilk çalışmalar, zaman kısıtlamalı yemenin sağlık açısından faydalarını gösteriyor gibi görünüyordu. Obez kişiler üzerinde yapılan küçük araştırmalar, uygulamanın kilo vermelerine ve diğer sağlık göstergelerini iyileştirmelerine yardımcı olabileceğini ileri sürdü.
Zaman Kısıtlı Yemek Kilo Vermede Etkili Mi?
Araştırmalar, zaman kısıtlamalı beslenme planlarına sahip kişilerin daha az kalori tüketme eğiliminde olduğunu gösterdi; bu da kilo kaybını açıklayabilir. Kombine çalışmalardan elde edilen sonuçlar, kalorilere odaklanmadan yemek saatlerini sınırlayan obeziteli yetişkinlerin doğal olarak enerji alımlarını günde 200 ila 550 kalori kadar azalttığını ve başlangıç vücut ağırlığının %3 ila %5’ini kaybettiğini ileri sürdü. Ancak daha uzun süreli gözlemlenen daha geniş bir çalışma, zaman kısıtlamalarının tek başına önemli olmayabileceğini gösterdi.
New England Journal of Medicine’de yayınlanan 2022 tarihli bir araştırma, bir yıl boyunca obezitesi olan 139 kişiyi takip etti. Katılımcılar ya belirli bir zaman aralığında kalorisi kısıtlı bir diyet uyguladılar ya da gün boyunca aynı miktarda kalori yediler. Her iki grup da kilo verdi – ortalama 14 ila 18 pound – ancak stratejiler arasında anlamlı bir fark yoktu. Peterson, “Şu anda elimizdeki veriler, zaman kısıtlamalı beslenmenin kalorileri azaltmaktan daha iyi ya da daha kötü olmadığını gösteriyor,” dedi. Tekniğin daha fazla kalori yakmaya da yardımcı olmadığını ekledi.
Aralıklı Oruç Güvenli Mi?
Araştırmacılar, altı ila 10 saatlik yemek yeme aralıkları ile yapılan ilk klinik denemelerde, zaman kısıtlamalı yemek yemenin “genel olarak güvenli” olduğunu ortaya çıkardı. Ancak bu yıl Amerikan Kalp Derneği’nin bilimsel oturumunda sunulan manşetlere konu olan araştırma, 8 saatlik süre kısıtlamalı diyet uygulayan kişilerin, 12 ila 16 saatten fazla yemek yiyenlere göre kardiyovasküler hastalıktan ölüm riskinin çok daha yüksek olduğunu öne sürdü. Mayo Clinic’ten Dr. Francisco Lopez-Jimenez, bu araştırmanın hakemli bir dergide yayınlanmadığını belirtti. Ancak dikkatli olmak için nedenler olduğunu söyledi. Uzun süredir devam eden kanıtlar, kahvaltıyı atlamanın kardiyovasküler hastalık ve ölümle bağlantılı olabileceğini düşündürmektedir. İnsanlar, özellikle oruç penceresi öğlene kadar sürüyorsa, kısıtlı yemeyi denemeden önce sağlık uzmanlarına danışmalıdır. Lopez-Jimenez, “Bu, belirli bir diyeti önermeden önce bir duraklama çağrısıdır,” dedi.