Natamisin, gıda endüstrisinde yaygın olarak kullanılan ve özellikle süt ürünlerinin raf ömrünü uzatmaya yarayan bir koruyucudur.
Streptomyces natalensis adlı bakteriden elde edilen bu doğal madde, gıdalarda küf ve maya oluşumunu engelleyerek bozulmayı önler. Bunun yanı sıra, ilaç sektöründe de mantar ve maya enfeksiyonlarına karşı etkili bir antifungal ajan olarak kullanılır.
Gıda etiketlerinde E235 kodu ile gösterilen natamisin, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi (EFSA) tarafından güvenli kabul edilmektedir.
Natamisin’in Gıda Sektöründeki Kullanımı
Süt ürünleri başta olmak üzere birçok işlenmiş gıda maddesinde kullanılan natamisin, peynir, yoğurt ve krema gibi ürünlerin taze kalmasını sağlar. Ürünlerin yüzeyine püskürtülerek veya direkt eklenerek uygulanan bu madde, maya ve küf oluşumunu engelleyerek gıdaların kalitesini korur.
Et ürünlerinde ise salam ve sosis gibi ürünlerin bozulmasını önlemek için tercih edilir. Hatta ekmek, turşu ve reçel gibi çeşitli işlenmiş gıdalarda da natamisin kullanımına sıkça rastlanır.
Bu koruyucu maddenin temel işlevi, gıdalarda renk, koku ve tat değişikliklerine yol açan küf ve mayaların gelişimini durdurmaktır. Bu sayede gıdalar daha uzun süre taze ve tüketilebilir kalır.
Sağlık Açısından Natamisin’in Potansiyel Zararları
Her ne kadar güvenli kabul edilse de, natamisin’in aşırı miktarda tüketimi bazı yan etkilere yol açabilir. Nadir durumlarda alerjik reaksiyonlar gözlemlenebilir; bu durumda cilt döküntüsü, kaşıntı veya göz tahrişi gibi semptomlar ortaya çıkabilir.
Ayrıca, hassas bireylerde mide bulantısı, karın ağrısı ve ishal gibi gastrointestinal sorunlara da yol açabileceği belirtilmektedir. Günlük tavsiye edilen alım miktarı ise 0,3 mg/kg vücut ağırlığıdır.
Natamisin’in uzun süreli kullanımının bağırsak florası üzerindeki etkileri ise tam olarak bilinmemektedir. Bu konuda daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır; dolayısıyla, bu koruyucunun aşırı miktarda ve sürekli tüketiminden kaçınılması önerilir.
Gıdalarda Natamisin Kullanımına Dair Endişeler
Son yıllarda Türkiye’de Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yayınlanan “Taklit veya Tağşiş Yapılan Gıdalar” listesinde bazı firmaların peynir gibi süt ürünlerinde natamisin kullandığı tespit edilmiştir.
Özellikle, geniş bir market zincirinin şubelerinde satışa sunulan “Ahir” peynir markasında da bu maddeye rastlanmıştır. Bakanlık, natamisin’in fazla tüketilmesi durumunda kusma, ishal ve alerji gibi sağlık sorunlarına yol açabileceği konusunda uyarıda bulunmaktadır.